FTP (File Transfer Protocol – Dosya Transfer Protokolü) Nedir?

Sürekli gelişen internet teknolojisiyle birlikte internet üzerinden dosya transferinde  kullanılan uygulamalarda gelişmektedir. Bu yazımızda dosya transferi yapmak için kullanılan "File Transfer Protocol" yani FTP nedir, ne işe yarar ve nasıl kullanılır? gibi soruları cevaplandıracak ve en çok tercih edilen yazılımları sizlere kısaca tanıtacağız.

 FTP (File Transfer Protocol) Nedir?

 FTP (File Transfer Protocol – Dosya Transfer Protokolü) kullanarak, iki farklı bilgisayar arasında veri alışverişi yapabilir, oluşturulan web sayfası içeriklerini web sitenizin bulunduğu sunucuya aktarabilir ve FTP yolu ile bağlanılan bilgisayar üzerinde bazı değişiklikler yapabilirsiniz. Dosya Transfer Protokolü’nün sağladığı en büyük avantajlardan biri de yüksek boyutlu dataları, hızlı bir şekilde iki sistem arasında transfere olanak sağlamasıdır. FTP uygulamalarının kullanılmaya başlandığı ilk zamanlarda, dosya transfer uygulamalarını kullanabilmek için bazı komutları bilmeniz gerekiyordu. Ancak geliştirilen yazılımlar sayesinde bu komutlara ihtiyaç duyulmadan kolaylıkla işlem yapılabilir hale gelmiştir.

FTP (File Transfer Protocol) Bağlantısı Nasıl Yapılır?

Veri alışverişini daha kolay hale getiren FTP protokolü sayesinde büyük boyutlu verileri bile artık zorlanmadan bir başka bilgisayara veya web sitesi sunucusuna gönderebilirsiniz. 

FTP bağlantısı için yapılması gereken işlemleri birkaç adımda toplanabilir.

- FTP uygulamasını kullanabilmeniz için iki bilgisayarın da internete bağlı olduğundan emin olmanız gerekir.

- İki bilgisayarda da FTP uygulaması yüklü olmalıdır.

- Uygulamaya, bağlanmak istediğiniz bilgisayarın adresini girmelisiniz.

- Kullanıcı hesabının yani girilecek olan dosyaların olduğu hesabı seçmelisiniz.

- Bağlanacağınız bilgisayarın kullanıcı hesabı şifreli ise şifreyi girerek devam edebilirsiniz.

- Bağlantı kurulacak bilgisayar üzerinde FTP servis programının olması, komutların yerine getirilmesini sağlar.

- FTP yapılacak bilgisayara ait adresi, komut bölümüne girmeniz yeterlidir. Karşınıza çıkan ekrana kullanıcı adı ve varsa şifre girilir.

- Erişim tamamlandıktan sonra belirli komutlar girilerek dosya transfer işlemleri tamamlanır.

FTP (File Transfer Protocol) Bağlantı Güvenliği Nedir?

FTP hizmeti, normalde ağ bağlantı noktası 20 ve 21 nolu portları kullanılarak, TCP/IP protokolü uygulama katmanı tarafından kullanıcıya sunulur. Bununla ilgili temel sorun, maksimum bağlantı hızı sunmak üzere tasarlanmasıdır. Maksimum hızlıdır ancak maksimum güvenlikli değildir, çünkü kullanıcının sunucudaki oturum açma adı ve şifresinden herhangi bir dosyanın aktarılmasına kadar tüm bilgi alışverişi, herhangi bir şifreleme türü olmadan düz metin olarak yapılır, böylece olası bir saldırgan bu trafiği yakalayabilir, sunucuya erişebilir veya aktarılan dosyalara ulaşabilir.

FTP programı bir UNIX destek hizmeti olarak ortaya çıkmıştı, ancak bugün sürümler neredeyse en popüler işletim sistemleri için kullanılabilir şekilde tasarlanmıştır. 

Geleneksel UNIX FTP programı metin tabanlı bir komut işlemcisi başlatır; ancak, modern sürümlerde aşağı açılır menüler içeren bir grafik kullanıcı arabirimi kullanılır. Genel fikir birliği, grafik sürümlerin kullanımının daha kolay olduğunu göstermektedir. Dosya transfer protokolü ile ilgili komutları bilen deneyimli kullanıcılar için komut işlemcisi tabanlı sürümlerin genellikle daha hızlı olduğu söylenebilir.

Dosya transferi esnasındaki güvenlik açığı sorununu çözmek için, SFTP yada farklı tanımlamalar olan SSH Dosya Aktarım Protokolü, Güvenli Dosya Aktarım Protokolü veya Gizli Dosya Aktarım Protokolü kullanılabilir. Güvenli bir ağ veya güvenilir ağ bağlantısı üzerinden iki kullanıcı arasında veya istemci-sunucu mimarisinde güvenli dosya erişimini, yönetimini ve güvenli veri alışverişini sağlayan bir ağ katmanı protokolü olan bu sitemde aktarımın yapıldığı veri bağlantısı, yalnızca gönderen ve alan tarafın bilmesi gereken kimlik doğrulama politikaları ve şifreleri ile korunmalıdır.

Güvenli dosya aktarım protokolü genellikle 22 numaralı TCP bağlantı noktasında çalışır, ancak bu protokolü çalıştırmak için kullanılabilirliğe göre herhangi bir bağlantı noktası atayabiliriz. SSH-2 sürümü, SFTP komutlarının çalıştırılabileceği ve veri alışverişinin yapılabileceği eksiksiz bir şifrelenmiş ve güvenli taşıma katmanı sağlayan SFTP'ye dahil edilmiştir.

FTP (File Transfer Protocol)  Programları Nelerdir?

İki bilgisayar arasında dosya paylaşımı ya da oluşturulan web sitesi içeriğini, web sitenize yükleyebilmek için bazı programlar mevcuttur. En çok tercih edilen programları sizler için sıraladık.

Filezilla: Hemen hemen bütün işletim sistemleri ile uyumlu bir şekilde çalışan bu uygulama açık kaynak kodlu bir uygulama. Buna ek olarak ücretsiz kullanım imkanı da var. Filezilla ilk FTP uygulamalarından bir tanesi olması dolayısıyla uzun zamandır kullanılan ve sürekli gelişen bir yazılım oluyor. Uygulamaya, Filezilla’ya ait internet sitesi üzerinden hiçbir bedel ödemeden sahip olabilirsiniz.

CuteFTP: Yine dosya aktarım uygulamaları arasında ilklerden olan CuteFTP uygulaması ile güvenli, kolay ve hızlı bir şekilde istediğiniz işlemi gerçekleştirmeniz mümkün. Fakat uygulama belli bir ücret karşılığında hizmet veriyor. 60 dolar gibi bir ücret vererek sahip olduğunuz uygulamanın, dilerseniz 1 ay boyunca ücretsiz kullanım hakkınızı kullandıktan sonra ödemenizi yapabilirsiniz. Eğer CuteFTP uygulamasını kullanmak isterseniz CuteFTP’ye ait web sitesine girerek cihazınıza indirebilirsiniz.

Core FTP LE: Uygulama, gelişmiş yapısı ile güvenli bir şekilde dosya transferine olanak sağlıyor. Uygulama, içeriğindeki alt uygulamalar aracılığıyla iki bilgisayar arasındaki klasörleri karşılaştırmanıza ve klasörler arasındaki farklılıkları incelemenize de imkan tanıyor. Core FTP LE uygulaması ile yaptığınız transfer işlemleri tamamlandığında ya da herhangi bir sorun ile karşılaşıldığında kayıt olurken sisteme kaydettiğiniz mail adresinize durum bilgisi gönderiyor. Uygulamaya, Core FTP LE internet sitesi üzerinden ücretsiz olarak sahip olabilirsiniz.

Smart FTP: Sunduğu birçok güvenlik protokolü ile güvenli bir şekilde dosya transfer işlemlerinizi gerçekleştirebileceğiniz bu uygulama, aynı zamanda içerisinde metin düzenleyici ile birlikte geliyor. Bu sayede dosyalarınız üzerinde kolay bir şekilde düzenlemeler yapabilir; uygulamaya Smart FTP web sitesi aracılığı ile erişebilirsiniz.

Classic FTP: İki bilgisayar arasında dosya transferine olanak sağlayan uygulamalar arasında ücretsiz olarak sunulan Classic FTP, kolay arayüzü ile giriş seviyesindeki kullanıcıların da rahatlıkla kullanabileceği bir uygulama. Sahip olduğu basit arayüz ve içerdiği güvenlik sistemleri ile aynı zamanda boyut olarak alanınızda çok az bir yer kaplıyor. Uygulama, iki taraflı transfer özelliğini de destekliyor.

Cyberduck FTP: Ücretsiz olarak kullanıma sunulan bu uygulama, MAC bilgisayarlarınızda da kullanabileceğiniz bir FTP uygulaması. Sade arayüzü ile sık yapılan işlemler olan içerik inceleme ya da dosya transferleri gibi işlemler çok pratik bir şekilde yapılabilir bir hal alır. İçeriğinde bulunan metin düzenleme seçeneği ile başka bir uygulamaya ihtiyaç duymadan kolaylıkla dosya üzerinde düzenleme yapabilirsiniz. Geliştirilmiş güvenlik önlemleri ile işlemleriniz de hep güvende olmuş olur.