IPv6 Nedir?

İnternet ağında yer alan bilgisayarlarla iletişim kurmak için IP (Internet Protocol) adresi kullanması gerekmektedir. IP adresi telefon hatlarına bağlanmak için kullanılan telefon numaralar gibi benzersiz ve özeldir. İnternetin yaygın kullanılması ve gelişen teknoloji nedeni ile daha fazla cihazın (bilgisayar, cep telefonu, ev otomasyon bileşeni, IoT sensörü ve internete bağlı diğer bir çok cihaz) internet ağına bağlanmasının kaçınılmaz sonucu olarak hali hazırda kullanılan IPv4 blok IP adreslerinin yetersiz kalmasına neden olmaktadır. Çözüm olarak 1996 yılında IPv6 oluşturulmuştur. Peki, IPv6 nedir ve yenilikleri nelerdir?  

IPv6 Nedir?

IPv6 (İnternet Protokolü sürüm 6), İnternet Protokolünün (IP) altıncı revizyonudur ve IPv4’ün halefidir. 

İlk olarak 1998 yılında İnternet Mühendisliği Görev Gücü (IETF) tarafından yayınlandı. IPv6 için IETF spesifikasyonu RFC 2460'tır. IPv6'nın, omurga olarak kabul edilen ve yaygın olarak kullanılan İnternet Protokolü Sürüm 4'ün (IPv4) yerini alması amaçlanmıştır.

İnternet özellikli cihazların iletişim kurması için gereken benzersiz IP adreslerini sağlaması açısından IPv4’e benzer şekilde çalışır. Bununla birlikte, önemli bir farkı vardır: 128 bitlik bir IP adresi kullanır.

128 bit olan IPv6 protokolü, her biri iki nokta üst üste ile ayrılmış dört karakter (alfanümerik) içeren sekiz numaralı dizeden oluşur. Bu bize inanılmaz miktarda benzersiz IP adresi verir (Tam olarak 340,282,366,920,938,463,463,374,607,431,768,211,456). Ayrıca, yakın zamanda yeni cihazlara atayabileceğimiz benzersiz IP adresi bloklarının tükenmeyeceğini de garanti eder. 

Bir IPv6 adresi örneği : FE80:CD00:0000:0CDE:1257:0000:211E:729C 

2004'te Japonya ve Kore, IPv6'nın ilk halka açık dağıtımlarına sahip olan ülke olarak kabul edildi.

IPv4 ve IPv6 Arasındaki Farklar Nelerdir?

IPv6, alfasayısal bir adresleme yöntemine dayanırken IPv4 yalnızca sayısaldır.

IPv6 ikili bitleri iki nokta üst üste ile ayrılırken IPv4 ikili bitleri nokta ile ayrılır.

IP güvenliği, IPv6 için gerekliyken, IPv4'te isteğe bağlıdır.

IPv6, bir IP güvenlik (IPSec) protokolü kullanırken IPv4 uygulamalara dayanır.

Ağlar IPv6 ile otomatik olarak yapılandırılabilirken, IPv4 ağlarının manuel olarak veya Dinamik Ana Bilgisayar Yapılandırma Protokolü (DHCP) aracılığıyla yapılandırılması gerekir.

IPv6, 40 karakter uzunluğunda sekiz başlık alanına sahiptir; IPv4, sekiz karakter uzunluğunda 20 başlık alanına sahiptir.

IPv6'da herhangi bir sağlama toplamı alanı yoktur.

MAC adreslerini eşlemek için IPv6, NDP'yi (Komşu Keşif Protokolü) kullanırken IPv4 ARP'yi (adres çözümleme protokolü) kullanır.

IPv4'ün Eksik Yönleri Nelerdir?

• Uçtan uca adresleme için yetersiz kalmıştır.

• IPv4'ün adres sayısının muhtemel yetersizliğini engellemek içinde kurumlar, ev kullanıcıları vs. için Network Adress Translation (NAT) gibi adres dönüştürücü mekanizmaları geliştirilmiş olup, kullanımı zorunlu hale gelmiştir.

• IPv4 adresleme sistemi hiyerarşik adresleme yapılmasına olanak sağlayamamıştır.

• Verinin gizliliğinin ve bütünlüğünün korunabilmesi için IP seviyesinde güvenlik gereksinimi artmıştır, IPv4 bu talebe yanıt veremez duruma gelmiştir.

• Mevcut IP otomatik yapılandırma yöntemlerinin kullanıcıların ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilmesine ihtiyaç duyulmuştur.

• Artan Servis Kalitesi (QoS – Sunulan Hizmet Kalitesi) ihtiyaçlarını karşılamakta IPv4 yetersiz kalmıştır.

IPv6 Protokolündeki  Yenilikler Nelerdir?                                                                          

Yeni Güvenlik Özellikleri:

• IPsec desteği IPv6’da bütünleşik olarak gelmektedir. IPSec protokol desteği sayesinde uçlar arasındaki veri iletişimi şifrelenerek daha güvenli hale getirilmektedir.

• IPv4 ICMP paketlerinin, bilgisayar ve ağ üzerindeki herhangi bir sisteme sızmak ve zarar vermek için geliştirilen yazılımlar içerme potansiyelinden dolayı firewall tarafından engellenmektedir. IPSec uygulaması ICMPv6 paketlerine uygulanabilirliği sayesinde paketlerin güvenli bir şekilde aktarılması sağlanıp firewall tarafından engellenmeyecektir.

Sadeleştirilmiş Yapısı ve Verimli Yönlendirme:

• IPv6 içerisinde paket başlığı ve paket ilerleme süreci basitleştirilmiştir.IPv6 paket başlıkları IPv4 paket başlıklarının en az iki katı boyutta olmasına rağmen yönlendiriciler tarafından paket işleyişi genel olarak daha verimli ve hiyerarşiktir.

• IPv6 içindeki paket başlığı IPv4 içinde kullanılandan seçimli başlık gelişmiş alanların seyrek kullanılan alanlardan ayrılması yönünden daha basittir.

Gelişmiş Servis Kalitesi Özellikleri:

• Veri trafiğin daha iyi tanımlayıp ve buna göre önceliklendirilmesi yapılabilmektedir.

• IPv4'ün, QoS eklentisiyle idare ettiği ama tam olarak destekleyemediği görüntü ve ses iletimi sıkıntısı IPv6 ile çözülecektir. Görüntü ve ses paketlerine öncelik tanımlanabilecektir.

Otomatik Adres Yapılandırılması:

• Ağ üzerinde adres atama sunucusu olmaksızın, ağa bağlı arabirimlerin adres edinmeleri mümkündür.

Bir ağ üzerinde birçok hedefe bir veriyi eş zamanlı iletim:

• IPv6 ile herhangi bir paketin tek bir işlem ile birden fazla hedefe iletimi mümkündür.

• Multicast özelliği yoğun bant genişliği olan paketlerin birden fazla hedefe aynı anda iletimi sağlamaktadır. Böylece ağ üzerinde oluşan bant genişliği azaltılabilmektedir.

• Bu özellik IPv4 de seçilebilir özellik olmasına karşı IPv6 da bu özellik temel tanımlamanın bir parçası haline gelmiştir.

IPv6’ya Ne zaman Geçiyoruz?

Eski teknolojilerin sona ermesi uzun zaman alır ve bir ikame teknolojisine geçiş asla destekçilerinin tercih edeceği kadar hızlı olmaz. IPv6‘ya kalıcı bir geçiş olacak, ancak başarılması onlarca yıl alacak.  The Internet Society tarafından hazırlanan bir rapora göre, geçen yıl dünyada IPv6’nın 24 ülkede toplam IP trafiğinin %15’inden fazlasını oluşturduğu ve %5 eşiğini aşan 49 ülke olduğunu bildirdi. Rapordan da anlayacağınız gibi IPv4’ten IPv6’ya geçiş çok yavaş ilerlemektedir.

IPv6'ya geçiş, genel olarak önemli bir teknolojik ve finansal yatırım gerektirdiğinden, dünyanın geri kalanına kıyasla iyi gelişmiş ülkelerde daha geniş bir benimseme beklenebilir. Aynı zamanda, IPv4 adres bloklarının yükselen fiyatları ve bu kaynağın piyasada genel olarak kıtlığı, tüm paydaşları er ya da geç geçiş yapmaya zorlayacaktır.